Menu
Odkrywaj Przepisy Kategorie Składniki Okazje News
PL EN
Piernik staropolski - zdjęcie 1
← Przepisy

Piernik staropolski

Wigilia Desery 4320 min Średni 13 wyświetleń ~49,64 PLN - (0)
Oceń:
(0)

Opis

Piernik staropolski to aromatyczne, wilgotne ciasto korzenne o głębokim smaku miodu, przypraw i orzechów. Tradycyjnie przygotowywany w Polsce na świąteczne okazje, zwłaszcza na Wigilię — najlepiej smakuje po kilku dniach leżakowania, gdy smaki się przegryzą. Ma ciemną, jednolitą strukturę, delikatnie ciągnącą teksturę i bogaty aromat. Podawać pokrojony na cienkie plastry, często przełożony powidłami śliwkowymi i polany lukrem lub obłożony czekoladą. Wizualnie efektowny — ciemnobrązowy środek, lśniąca powłoka powideł i posypka z siekanych orzechów lub skórki pomarańczowej.

Składniki (14)

Porcje:
12
  • Mąka pszenna 500 g
  • cukier 200 g
  • Miód 200 ml
  • Masło 150 g
  • Jajko 2 szt.
  • Kakao 30 g
  • Soda oczyszczona 5 g
  • Mleko 100 ml
  • Kawa mocna, przestudzona 50 ml
  • Orzechy włoskie 100 g
  • 🌿 Przyprawy
  • Przyprawa do piernika 10 łyżeczek
  • Sól 0.1 szczypt
  • ✨ Opcjonalne
  • Powidła śliwkowe 200 g
  • Skórka pomarańczowa kandyzowana 50 g
💰 Szacowany koszt dania: ~49,64 PLN (4,14 PLN/porcję)

💡 Kliknij na składnik aby oznaczyć jako użyty

Kroki przygotowania

Przygotowanie składników

1

Wyciągnij wszystkie składniki i odmierz je dokładnie. Posiekaj orzechy włoskie na drobne kawałki (ok. 5 mm). Jeśli masło jest chłodne, pokrój je na plastry, żeby szybciej zmiękło. Jajka wyjmij wcześniej, aby osiągnęły temperaturę pokojową (około 20-30 minut). Przesiej mąkę i kakao razem do dużej miski.

Składniki: Mąka pszenna, Kakao, Orzechy włoskie, Masło, Jajko
Użyj dużej misy (min. 3 l) lub miski miksera. Do przesiewania przydatne jest sitko o średniej gęstości. Nie pomijaj przesiewania kakao — usuwa grudki.

Rozpuszczanie miodu i masła

2

W średnim rondelku połącz masło, miód i cukier. Podgrzewaj na małym ogniu, mieszając drewnianą łyżką, aż masło się roztopi, a cukier częściowo rozpuści (ok. 5-7 minut). Masa powinna być gładka i lśniąca, nie gotuj gwałtownie ani nie doprowadzaj do wrzenia — wystarczy delikatne bulgotanie na krawędziach.

Składniki: Masło, Miód, cukier
Użyj rondelka o grubym dnie, aby uniknąć przypalenia. Termometr kuchenny nie jest konieczny, ale masa nie powinna przekroczyć 70°C. Jeśli cukier nie rozpuścił się całkowicie, kontynuuj mieszanie na małym ogniu przez dodatkowe 2-3 minuty.

Ubicie jajek

3

Przelej mieszankę miodowo-maślaną do miski (lekko przestudzoną do około 40°C). W osobnej misce roztrzep jajka widelcem lub trzepaczką przez 20-30 sekund, aż będą jednolite. Wlej powoli jajka do masy miodowej, mieszając równocześnie drewnianą łyżką lub mikserem na niskich obrotach, aby się nie zwarzyły.

Składniki: Jajko, Miód, Masło
Jeśli nie masz miksera, mieszaj energicznie drewnianą łyżką. Temperatura masy nie może być zbyt wysoka (powyżej ~50°C) — jajka się ścięłyby.

Mieszanie suchych składników

4

Do przesianej mąki i kakao dodaj przyprawę do piernika, sodę oraz sól. Wymieszaj dokładnie suchą mieszankę ręcznie łyżką przez około 30 sekund, aby składniki równomiernie się rozprowadziły.

Składniki: Mąka pszenna, Kakao, Przyprawa do piernika, Soda oczyszczona, Sól
Użyj łyżki lub trzepaczki. Upewnij się, że soda jest równomiernie wymieszana — grudki proszku spulchniającego mogą dać lokalne 'wybrzuszenia' w cieście.

Połączenie składników

5

Wlej stopniowo mokrą masę (miód+masło+jajka) do suchej mieszanki — najlepiej w trzech partiach. Po każdej porcji delikatnie mieszaj drewnianą łyżką lub mikserem na najniższych obrotach, aż składniki się połączą. Gdy masa będzie zbyt gęsta, dodaj ciepłe mleko (100 ml) i mieszaj do uzyskania gęstego, ale wilgotnego ciasta (konsystencja powinna być gęstsza niż na zwykłe ciasto ucierane, podobna do masy piernikowej). Cały proces łączenia zajmie około 5-8 minut.

Składniki: Mąka pszenna, Kakao, Miód, Masło, Jajko, Mleko
Użyj miksera planetarnego z hakiem do gęstego ciasta lub dużej drewnianej łopatki. Nie miksuj zbyt długo — wystarczy, że składniki się połączą, nadmierne mieszanie może dać twardszą strukturę.

Dodatki

6

Dodaj do masy posiekane orzechy włoskie oraz - jeśli używasz - kandyzowaną skórkę pomarańczową. Delikatnie wmieszaj składniki równomiernie (ok. 1-2 minuty).

Składniki: Orzechy włoskie, Skórka pomarańczowa kandyzowana
Jeśli orzechy są świeże, możesz je lekko podprażyć na suchej patelni przez 3-4 minuty przed posiekaniem — wzmacnia to smak. Jeśli nie chcesz kawałków, możesz użyć zmielonych orzechów.

Pieczenie

7

Przygotuj prostokątną formę (np. 25x30 cm) lub tortownicę śr. 24 cm — nasmaruj dno i boki masłem i wyłóż papierem do pieczenia. Przełóż ciasto do formy, wygładź powierzchnię. Piecz w nagrzanym piekarniku w temperaturze 160°C (z termoobiegiem 150°C) przez 45-55 minut. Po 40 minutach sprawdź patyczkiem — powinien wyjść z kilkoma wilgotnymi okruchami, ale nie surową masą. Całkowite upieczenie ocenisz gdy ceremonia zapachu korzennego i lekka sprężystość powierzchni pojawią się po dotknięciu (ok. 45-55 min).

Składniki: Masło, Mąka pszenna, Kakao
Najlepsza jest forma o pojemności 2-3 litrów. Użyj papieru do pieczenia, aby łatwiej wyjąć ciasto. Jeśli wierzch ciasta zaczyna zbyt mocno brązowieć, przykryj folią aluminiową przez ostatnie 10-15 minut.

Studzenie i krojenie

8

Wyjmij formę z piekarnika i odstaw na kratkę do wystudzenia na około 30-45 minut. Po lekkim przestudzeniu (ciasto nadal powinno być ciepłe, ale nie gorące) wyjmij z formy i pozostaw do całkowitego wystudzenia (kolejne 1-2 godziny). Gdy ciasto jest całkowicie chłodne, delikatnie przekrój je poziomo na dwie lub trzy warstwy, używając długiego, ostrego noża lub piły do ciasta.

Użyj kratki chłodzącej, aby spód nie zaparował. Krojenie najlepiej jest wykonać przy pomocy długiego noża ząbkowanego, przesuwając nóż powoli "piłując" ciasto.

Nasączanie i przełożenie

9

Przygotuj mieszankę do nasączenia: połącz przestudzoną mocną kawę (50 ml) z 2-3 łyżkami powideł (ok. 40 g z powideł). Jeśli używasz powideł (opcjonalne), rozsmaruj cienką warstwę powideł (ok. 15-20 g na warstwę) między każdą z warstw ciasta. Dodatkowo delikatnie nasącz każdą warstwę mieszanką kawy za pomocą pędzelka — nie przesadzaj z ilością; łączna ilość użytej kawy powinna wynosić około 50 ml.

Składniki: Kawa mocna, przestudzona, Powidła śliwkowe
Jeśli nie chcesz używać powideł, możesz nasączyć samą kawą rozcieńczoną odrobiną wody. Do nasączania użyj silikonowego pędzelka kuchennego lub łyżki.

Maceracja/Leżakowanie

10

Po przełożeniu ciasta ogranicz dostęp powietrza — szczelnie owiń piernik w folię spożywczą, a następnie wstaw do lodówki lub chłodnego miejsca (ok. 4-10°C) na co najmniej 48 godzin. Najlepiej pozostawić na 3-7 dni, aby smaki się przegryzły. W tym czasie piernik zyska wilgotność i intensywny aromat.

Jeśli chcesz podać piernik na Wigilię, przygotuj go co najmniej 3 dni wcześniej (najlepiej tydzień). Przechowywanie w chłodnym miejscu pozwoli uzyskać najlepszy smak.

Dekoracja i serwowanie

11

Przed podaniem odwiń piernik i jeśli chcesz udekoruj: rozgrzej lekko powidła i rozsmaruj cienką warstwę na wierzchu lub przygotuj lukier z cukru pudru i kilku kropel wody/cytryny. Posyp górę posiekanymi orzechami i kandyzowaną skórką pomarańczową. Kroić na cienkie plastry (2-3 mm) — piernik jest intensywny w smaku, więc cienkie porcje są odpowiednie.

Składniki: Powidła śliwkowe, Orzechy włoskie, Skórka pomarańczowa kandyzowana
Użyj ostrego noża do krojenia i wycieraj go między cięciami, aby plastry były równe. Dodatkowo można dodać więcej powideł wewnątrz dla wilgotniejszego efektu.

Ciekawostka

💡

Piernik ma w Polsce długą tradycję sięgającą średniowiecza; dawniej był symbolem świątecznym i częścią wypieków domowych. Nazwa pochodzi od słowa 'pierny' czyli pieprzny (pierwotnie przyprawiany pieprzem), dziś częściej używa się mieszanki korzennej.

Najlepsze na

Wigilia Święta Bożego Narodzenia Prezent domowy

Wskazówki

🍽️ Serwowanie

Podawaj po kilku dniach leżakowania, pokrojony na cienkie plasterki. Dobrze komponuje się z filiżanką czarnej kawy, herbaty z cytrusami lub szklanką mleka. Można polać rozpuszczoną czekoladą lub przygotować cienki lukier z cukru pudru i soku cytrynowego.

🥡 Przechowywanie

Piernik przechowuj szczelnie owinięty w folię spożywczą w chłodnym miejscu (lodówka lub chłodna spiżarnia) do 2 tygodni. Można też zamrozić pokrojone plastry oddzielone papierem pergaminowym — rozmrażać powoli w lodówce. Aby odświeżyć po przechowywaniu, lekko nasącz kawałek ciepłą kawą.

📸 Ugotowane przez społeczność

Zaloguj się, aby dodać zdjęcie
Dodaj zdjęcie gotowej potrawy

Po zatwierdzeniu przez moderatora otrzymasz 10 punktów doświadczenia.

🍲

Nikt jeszcze nie dodał zdjęcia. Bądź pierwszy!

Komentarze (0)

Bądź pierwszy który skomentuje ten przepis!

Dodaj komentarz

Może Cię też zainteresować

Kruche Orzeszki z Chmurką Bezy 120 min

Kruche Orzeszki z Chmurką Bezy

Ciasta i wypieki
Delikatny tort truskawkowo-mascarpone w stylu Słodki Blog 120 min

Delikatny tort truskawkowo-mascarpone w st...

Desery
Domowe Lody z Masłem Orzechowym i Słonym Karmelem 270 min

Domowe Lody z Masłem Orzechowym i Słonym K...

Desery
Fasolka szparagowa z masłem 30 min

Fasolka szparagowa z masłem

Wigilia
Aksamitne Pączki z Kremem Pistacjowym i Nutą Pomarańczy 180 min

Aksamitne Pączki z Kremem Pistacjowym i Nu...

Desery
Puszyste Ślimaczki Drożdżowe z Kremem Budyniowym i Świeżymi Truskawkami 180 min

Puszyste Ślimaczki Drożdżowe z Kremem Budy...

Desery

Kategorie tego przepisu

Wigilia
Wigilia

Wigilia to najważniejszy wieczór w roku - czas tradycji, rodziny i wyjątkowych potraw. Nasza kolekcja przepisów wigilijnych obejmuje wszystkie 12 tradycyjnych dań: od barszczu czerwonego z uszkami po makowiec i kutię. Przepisy na karpia w różnych wersjach: smażonego, pieczonego, w galarecie i po ...

Zobacz wszystkie przepisy z tej kategorii
Desery
Desery w: Wigilia

Desery to słodkie zakończenie posiłku, które sprawia radość zarówno dzieciom, jak i dorosłym. W tej kategorii prezentujemy przepisy na różnorodne słodkości - od prostych kremów i musów, przez eleganckie panna cotty, po wykwintne tarty owocowe. Nasze desery obejmują zarówno klasyki polskiej kuchni...

Zobacz wszystkie przepisy z tej kategorii
Reklama