Menu

Makowiec tradycyjny

Wigilia Desery 180 min Średni 14 wyświetleń ~38,46 PLN - (0)
Oceń:
(0)

Opis

Makowiec tradycyjny to wilgotne rolowane ciasto drożdżowe z bogatym nadzieniem z maku, miodu, migdałów i rodzynek. Klasyczne ciasto świąteczne spotykane w polskich domach, szczególnie podczas Wigilii. Ma wyraźny, słodko-orzechowy smak maku przełamany nutą cytrusów i rumu (opcjonalnie), a złocista skórka i połysk glazury dodają mu świątecznej elegancji. Podawać krojony na cienkie plastry jako deser po kolacji wigilijnej lub do popołudniowej herbaty w świąteczny dzień. Wzrok przyciąga ciemne wnętrze maku w kontraście z jasnym ciastem i białą glazurą. Ten przepis prowadzi krok po kroku od przygotowania zaczynu drożdżowego, przez wyrabianie ciasta, przygotowanie masy makowej, po formowanie, pieczenie i dekorację.

Składniki (18)

Porcje:
10
  • Mąka pszenna 500 g
  • Drożdże świeże 25 g
  • Mleko 200 ml
  • Cukier (do ciasta) 50 g
  • Masło (do ciasta) 100 g
  • Jajko 4 szt.
  • Mak mielony 300 g
  • Cukier (do masy makowej) 150 g
  • Masło (do masy makowej) 80 g
  • Miód 50 ml
  • Migdały mielone 100 g
  • Rodzynki 80 g
  • Ekstrakt waniliowy 10 g
  • Cukier puder 100 g
  • 🌿 Przyprawy
  • Sól 0.2 szczypt
  • Cynamon 2 g
  • ✨ Opcjonalne
  • Rum (opcjonalny) 20 ml
  • Skórka pomarańczowa kandyzowana (opcjonalna) 30 g
💰 Szacowany koszt dania: ~38,46 PLN (3,85 PLN/porcję)

💡 Kliknij na składnik aby oznaczyć jako użyty

Kroki przygotowania

Ciasto drożdżowe

1

Przygotowanie zaczynu: Podgrzej 50 ml mleka do temperatury 35-37°C (powinno być przyjemnie ciepłe, nie gorące — sprawdź wewnętrzną stroną nadgarstka). Pokrusz drożdże świeże do małej miseczki, dodaj 1 łyżeczkę (ok. 5 g) cukru (weź z cukru do ciasta) i 2 łyżki mąki (z odmierzonej ilości). Wlej ciepłe mleko i mieszaj widelcem tylko środkową część, aż powstanie rzadka papka. Odstaw w ciepłe miejsce na 10-15 minut — na powierzchni powinna pojawić się delikatna piana i bąbelki, co oznacza że drożdże są aktywne.

Składniki: Drożdże świeże, Mleko, Cukier (do ciasta), Mąka pszenna
Użyj małej szklanej lub plastikowej miseczki. Jeśli po 15 minutach nie pojawi się piana, oznacza to, że drożdże są nieaktywne — najlepiej zacząć od nowa z świeżymi drożdżami. Nie używaj wrzącego mleka; powyżej 45°C drożdże giną.
2

Przygotowanie ciasta: Do dużej miski przesiej pozostałą mąkę. Zrób w środku zagłębienie. Wbij 3 jajka (z 4 całych jaj użyj 3 do ciasta — zachowaj jedno do posmarowania) i wlej aktywny zaczyn. Dodaj pozostałe 150 ml mleka, 50 g cukru (jeśli użyto łyżeczki do zaczynu, reszta powinna być w misce) i 5 g soli. Zacznij mieszać drewnianą łyżką, najpierw łącząc płyny i środek mąki, stopniowo wciągając mąkę z boków, aż powstanie luźne, lepkie ciasto.

Składniki: Mąka pszenna, Jajko, Drożdże świeże, Mleko, Cukier (do ciasta), Sól
Użyj dużej miski (min. 3 l). Mieszaj drewnianą łyżką lub mikserem z końcówką do ciasta na najniższych obrotach. Nie dodawaj od razu całej mąki — lepiej dolewać stopniowo, by kontrolować konsystencję.
3

Wyrabianie ciasta: Gdy składniki się połączą, dodaj miękkie masło (100 g) pokrojone w kostkę. Wyrabiaj ręcznie na stolnicy lub mikserem z hakiem do ciasta przez 8–10 minut. Ciasto powinno stać się gładkie, elastyczne i przestać mocno kleić się do rąk — będzie lekko lepkie, ale można je formować.

Składniki: Masło (do ciasta), Jajko, Mąka pszenna
Użyj miksera planetarnego z hakiem do ciasta lub wyrabiaj ręcznie. Jeśli wyrabiasz ręcznie, podsyp stolnicę lekko mąką co kilka minut, ale nie przesadzaj — za dużo mąki uczyni ciasto twardym. Zbyt długie wyrabianie (ponad 12 minut) może spowodować drobnostrawność glutenu i twardszą strukturę po upieczeniu.
4

Pierwsze wyrastanie: Uformuj z ciasta kulę, umieść w lekko natłuszczonej misce, przykryj ściereczką lub folią spożywczą. Odstaw w ciepłe miejsce (ok. 24°C) na 60–75 minut, aż podwoi objętość. Ciasto jest gotowe, gdy po naciśnięciu palcem lekko wraca, ale pozostaje zagłębienie.

Składniki: Jajko, Mąka pszenna
Najlepsze naczynie to szeroka miska umożliwiająca obserwację objętości. Nie stawiaj ciasta w przeciągu ani bezpośrednio przy źródle gorąca, by uniknąć zapadnięcia. Zamiast ciepłego miejsca możesz nagrzać piekarnik do 30°C, wyłączyć go i odstawić tam miskę.

Nadzienie makowe

5

Przygotowanie maku: Jeśli masz cały mak, zmiel go dwukrotnie w młynku do kawy lub maszynce. Jeśli używasz maku mielonego, przełóż 300 g maku do rondla. Zalej 150 ml mleka i podgrzewaj na małym ogniu przez 6–8 minut, mieszając, aby mak wchłonął płyn i zmiękł. Nie doprowadzaj do wrzenia — lekko paruj. Po zdjęciu z ognia odstaw do przestudzenia.

Składniki: Mak mielony, Mleko
Użyj średniej wielkości rondla z grubym dnem, aby uniknąć przypalenia. Jeśli mak jest bardzo suchy, dodaj odrobiny dodatkowego mleka (po 1 łyżce).
6

Ukończenie masy makowej: Do przestudzonego maku dodaj 150 g cukru (do masy makowej), 80 g roztopionego masła, 50 g miodu, 100 g migdałów mielonych, 80 g namoczonych i odsączonych rodzynek, 10 ml ekstraktu waniliowego, 2 g cynamonu oraz opcjonalnie 20 ml rumu i 30 g drobno posiekanej kandyzowanej skórki pomarańczowej. Dobrze wymieszaj łyżką, aż masa będzie jednorodna. Spróbuj i skoryguj słodkość — masa powinna być słodka, ale nie przesłodzona.

Składniki: Cukier (do masy makowej), Masło (do masy makowej), Miód, Migdały mielone, Rodzynki, Ekstrakt waniliowy, Cynamon, Rum (opcjonalny), Skórka pomarańczowa kandyzowana (opcjonalna), Mak mielony
Namocz rodzynki w gorącej wodzie przez 10 minut, a jeśli używasz rumu, namocz w nim rodzynki na 15 minut wcześniej. Użyj drewnianej łyżki, masę można też lekko zmiksować blenderem, jeśli jest zbyt ziarnista, ale nie na puree — ma pozostać lekko ziarnista.

Montaż i pieczenie

7

Rozwałkowanie ciasta: Po wyrośnięciu wyłóż ciasto na lekko oprószoną mąką stolnicę. Rozwałkuj na prostokąt o wymiarach około 30x40 cm (grubość ok. 0,5 cm). Staraj się wałkować w jednym kierunku, aby ciasto nie kurczyło się. Jeśli ciasto kurczy się i cofa, odstaw na 5 minut i kontynuuj.

Składniki: Mąka pszenna
Użyj wałka o długości co najmniej 40 cm. Jeśli ciasto klei się do stolnicy, lekko podsyp mąką, ale niewiele, by ciasto nie stało się ciężkie.
8

Nakładanie nadzienia i zwijanie: Rozprowadź równomiernie masę makową pozostawiając ok. 2 cm wolnego brzegu przy dłuższym boku. Dociśnij lekko masę do ciasta łyżką, aby nie tworzyły się kieszenie powietrza. Zaczynając od dłuższego boku, zwijaj ciasno w rulon, pomagając sobie stolnicą. Po zwinięciu sklej końce i uformuj zwarty wałek.

Zwijaj pewnym, równomiernym ruchem; jeśli masa wypływa, usuń jej nadmiar boku. Użyj noża do cięcia nierównych brzegów przed położeniem do formy.
9

Przygotowanie do pieczenia: Umieść zwinięty makowiec na blasze wyłożonej papierem do pieczenia lub w formie keksowej (25–30 cm). Przykryj ściereczką i odstaw na 20–30 minut do krótkiego wyrastania (ciasto lekko napuchnie). W międzyczasie rozgrzej piekarnik do 180°C (góra-dół).

Składniki: Jajko
Najlepsza jest blacha lub forma keksowa o długości 25–30 cm. Jeśli pieczesz na blasze, uformuj ciasto tak, żeby nie było zbyt szerokie — będzie się równomiernie piekło.
10

Pieczenie: Przed pieczeniem roztrzep pozostałe 1 jajko i delikatnie posmaruj wierzch makowca pędzelkiem, aby uzyskać błyszczącą skórkę. Wstaw do nagrzanego piekarnika i piecz 35–45 minut w 180°C, aż wierzch będzie złocisty, a wkłuty patyczek w środek wyjdzie suchy (uważaj na wilgotne części nadzienia). Jeśli wierzch rumieni się zbyt szybko, przykryj luźno folią aluminiową po 25 minutach.

Składniki: Jajko
Użyj pędzelka silikonowego do rozprowadzania jajka. Pieczenie zależy od piekarnika — obserwuj kolor i wykonaj test patyczka po 35 minutach. Nie otwieraj piekarnika często w pierwszych 20 minutach, by nie zepsuć wyrastania.

Glazura i dekoracja

11

Przygotowanie glazury: Gdy makowiec lekko przestygnie (po ok. 15 minutach poza piecem), przesiej 100 g cukru pudru do małej miseczki. Dodawaj po łyżeczce ciepłej wody lub soku z cytryny (razem ok. 15–20 ml), mieszając widelcem, aż powstanie gęsta, ale lejąca glazura. Polej nią jeszcze ciepły (nie gorący) makowiec równomiernie i rozprowadź pędzelkiem lub łyżką.

Składniki: Cukier puder
Jeśli glazura jest zbyt gęsta, dodaj po kropli wody; jeśli zbyt rzadka, dosyp odrobinę cukru pudru. Pracuj szybko, bo glazura twardnieje w kilka minut.
12

Wykończenie i chłodzenie: Pozostaw makowiec do całkowitego przestudzenia na kratce (co najmniej 1–2 godziny). Krojąc, używaj ostrego noża piłkowego i noża nasączonego ciepłą wodą, by uzyskać równe plastry. Przechowuj ostudzone ciasto w szczelnym pojemniku lub owinięte folią spożywczą.

Składniki: Cukier puder, Mak mielony
Krojenie na gorąco spowoduje rozpad nadzienia — odczekaj przynajmniej godzinę. Jeśli chcesz podać świeże, glazura powinna być już stwardniała.

Ciekawostka

💡

Makowce mają długą tradycję w kuchni środkowoeuropejskiej — mak był symbolem obfitości i bywał używany w potrawach wigilijnych. W Polsce mak pojawia się w wielu deserach świątecznych, takich jak strucli czy kutii.

Najlepsze na

Wskazówki

🍽️ Serwowanie

Podawaj na talerzu w cienkie plastry, najlepiej z filiżanką czarnej herbaty, kawy lub kieliszkiem likieru śmietankowego. Można podać z bitą śmietaną lub gałką lodów waniliowych dla kontrastu temperatur i tekstury.

🥡 Przechowywanie

Przechowuj w szczelnym pojemniku w temperaturze pokojowej do 3 dni. Można zamrozić pokrojone plastry (najpierw dobrze schłodzić), zawinąć w folię i przechowywać do 2 miesięcy; rozmrażać powoli w lodówce lub w temperaturze pokojowej. Podgrzać lekko w piekarniku 150°C przez 5–8 minut przed podaniem, aby odświeżyć teksturę.

📸 Ugotowane przez społeczność

Zaloguj się, aby dodać zdjęcie
Dodaj zdjęcie gotowej potrawy

Po zatwierdzeniu przez moderatora otrzymasz 10 punktów doświadczenia.

🍲

Nikt jeszcze nie dodał zdjęcia. Bądź pierwszy!

Komentarze (0)

Bądź pierwszy który skomentuje ten przepis!

Dodaj komentarz

Może Cię też zainteresować

Kategorie tego przepisu

Wigilia to najważniejszy wieczór w roku - czas tradycji, rodziny i wyjątkowych potraw. Nasza kolekcja przepisów wigilijnych obejmuje wszystkie 12 tradycyjnych dań: od barszczu czerwonego z uszkami po makowiec i kutię. Przepisy na karpia w różnych wersjach: smażonego, pieczonego, w galarecie i po ...

Zobacz wszystkie przepisy z tej kategorii
Desery
Desery w: Wigilia

Desery to słodkie zakończenie posiłku, które sprawia radość zarówno dzieciom, jak i dorosłym. W tej kategorii prezentujemy przepisy na różnorodne słodkości - od prostych kremów i musów, przez eleganckie panna cotty, po wykwintne tarty owocowe. Nasze desery obejmują zarówno klasyki polskiej kuchni...

Zobacz wszystkie przepisy z tej kategorii
Reklama