Menu

Kulebiak Wigilijny z Kapustą i Grzybami

Oceń:
(0)

Opis

Kulebiak to tradycyjne danie kuchni kresowej, które na stałe zagościło na polskich stołach, zwłaszcza podczas Wigilii. Jest to duży, pieczony pieróg z ciasta drożdżowego, wypełniony po brzegi aromatycznym farszem z kapusty kiszonej i suszonych grzybów leśnych. Jego skórka jest złocista i chrupiąca, a wnętrze wilgotne, pełne głębokich, leśnych smaków, przełamanych kwaśną nutą kapusty i słodyczą duszonej cebulki. Wizualnie prezentuje się niezwykle okazale – podłużny, pięknie wyrośnięty bochenek, często dekorowany na wierzchu wzorami z ciasta, posypany makiem lub kminkiem. Podaje się go na ciepło, pokrojonego w grube plastry, najczęściej jako dodatek do czystego, esencjonalnego barszczu czerwonego. Stanowi doskonałą alternatywę dla uszek czy pasztecików, będąc sycącym i eleganckim elementem wieczerzy wigilijnej.

Składniki (17)

Porcje:
8
  • Mąka pszenna typ 500 lub 550 500 g
  • Drożdże świeże 25 g
  • Mleko 3,2% 250 ml
  • Masło 82% 75 g
  • cukier 15 g
  • Jajko 2 szt.
  • Kapusta kiszona 800 g
  • Suszone grzyby leśne 50 g
  • Cebula 2 szt.
  • Olej rzepakowy 45 g
  • 🌿 Przyprawy
  • Sól 7 g
  • Liść laurowy 6.7 szt.
  • Ziele angielskie 4 g
  • Pieprz czarny mielony 3 szczypty
  • Majeranek suszony 2 łyżeczki
  • ✨ Opcjonalne
  • Mak niebieski 0.7 łyżka
  • Kminek cały 1 łyżeczka
💰 Szacowany koszt dania: ~29,14 PLN (3,64 PLN/porcję)

💡 Kliknij na składnik aby oznaczyć jako użyty

Kroki przygotowania

Przygotowanie farszu

1

Zacznij od przygotowania grzybów. Umieść suszone grzyby w małej misce i zalej je około 300 ml wrzącej wody, tak aby były całkowicie przykryte. Odstaw na co najmniej 30 minut, a najlepiej na godzinę, aby dobrze zmiękły i uwolniły swój aromat. Woda, w której się moczyły, będzie bardzo aromatyczna – nie wylewaj jej!

Składniki: Suszone grzyby leśne
Użyj szklanej lub ceramicznej miski. Upewnij się, że wszystkie grzyby są zanurzone, możesz je docisnąć małym talerzykiem. Im dłużej się moczą, tym bardziej intensywny będzie ich smak.
2

Przełóż namoczone grzyby wraz z wodą, w której się moczyły, do małego garnka. Gotuj na małym ogniu pod przykryciem przez około 20-25 minut, aż będą całkowicie miękkie. Po ugotowaniu odcedź grzyby na sitku, zachowując wywar. Wywar możesz później dodać do zupy grzybowej lub wigilijnego barszczu. Grzyby odstaw do ostygnięcia.

Składniki: Suszone grzyby leśne
Gotowanie na małym ogniu pozwoli wydobyć z grzybów maksimum smaku. Zachowanie wywaru to klucz do 'zero waste' w kuchni i dodania smaku innym potrawom.
3

Przygotuj kapustę kiszoną. Jeśli jest bardzo kwaśna, przepłucz ją raz lub dwa razy zimną wodą na sicie i dobrze odciśnij w dłoniach, aby pozbyć się nadmiaru wody. Następnie posiekaj ją na desce na mniejsze kawałki, aby farsz był bardziej zwarty. Przełóż kapustę do większego garnka, dodaj liście laurowe i ziele angielskie. Zalej wodą tylko do przykrycia i gotuj na średnim ogniu przez około 30-40 minut, aż będzie miękka. Na koniec odcedź ją bardzo dokładnie na sicie.

Składniki: Kapusta kiszona, Liść laurowy, Ziele angielskie
Stopień kwaśności kapusty to kwestia gustu – spróbuj jej przed płukaniem. Zbyt duża ilość wody w kapuście sprawi, że farsz będzie rzadki i rozmoczy ciasto. Użyj dużego garnka, ponieważ kapusta początkowo ma dużą objętość.
4

W czasie gdy kapusta się gotuje, obierz cebule i pokrój je w drobną kostkę (około 0,5 cm x 0,5 cm). Na dużej patelni rozgrzej olej rzepakowy na średnim ogniu. Wrzuć pokrojoną cebulę i smaż, mieszając od czasu do czasu, przez około 8-10 minut. Cebula powinna stać się szklista, miękka i lekko złocista, ale nie brązowa. Zeszkolona cebula nada farszowi słodyczy.

Składniki: Cebula, Olej rzepakowy
Użyj dużej patelni, najlepiej z grubym dnem, aby cebula smażyła się równomiernie. Cierpliwość jest kluczowa – nie zwiększaj ognia, aby przyspieszyć proces, bo cebula się przypali i stanie się gorzka.
5

Ostudzone grzyby posiekaj bardzo drobno nożem lub zmiel w maszynce do mięsa na grubych oczkach. Do patelni z usmażoną cebulą dodaj odciśniętą, ugotowaną kapustę oraz posiekane grzyby. Wymieszaj wszystko dokładnie. Dopraw solą, świeżo mielonym pieprzem i roztartym w dłoniach majerankiem. Smaż całość razem przez około 5 minut, ciągle mieszając, aby smaki się połączyły. Zdejmij patelnię z ognia i odstaw farsz do całkowitego wystudzenia. Farsz musi być zimny przed nałożeniem na ciasto.

Składniki: Sól, Pieprz czarny mielony, Majeranek suszony
Farsz musi być zimny, ponieważ ciepły farsz rozpuściłby masło w cieście drożdżowym i sprawił, że stanie się ono lepkie i trudne do uformowania. Możesz przygotować farsz dzień wcześniej i przechować go w lodówce.

Przygotowanie ciasta drożdżowego

6

Przygotuj rozczyn drożdżowy. W małym garnuszku podgrzej mleko do temperatury około 37°C (powinno być lekko ciepłe w dotyku, jak temperatura ciała). Do dużej miski lub kubka pokrusz świeże drożdże, dodaj łyżkę cukru, łyżkę mąki (z odważonej porcji 500g) i zalej połową ciepłego mleka. Wymieszaj dokładnie widelcem, aż wszystkie składniki się połączą i nie będzie grudek. Przykryj ściereczką i odstaw w ciepłe miejsce na 10-15 minut. Rozczyn jest gotowy, gdy podwoi swoją objętość i na wierzchu pojawi się gęsta piana.

Składniki: Drożdże świeże, Mleko 3,2%, cukier, Mąka pszenna typ 500 lub 550
To kluczowy krok sprawdzający aktywność drożdży. Jeśli rozczyn nie urośnie, oznacza to, że drożdże są nieaktywne i należy zacząć od nowa. Uważaj, aby mleko nie było za gorące, bo zabije drożdże.
7

W międzyczasie roztop masło w małym garnuszku na małym ogniu i odstaw do lekkiego przestudzenia. Do dużej miski przesiej resztę mąki, dodaj sól i wymieszaj. Wbij jedno jajko, dodaj wyrośnięty rozczyn i resztę ciepłego mleka. Zacznij wyrabiać ciasto.

Składniki: Masło 82%, Mąka pszenna typ 500 lub 550, Sól, Jajko
Przesianie mąki napowietrza ją, co sprawia, że ciasto jest lżejsze i bardziej puszyste. Użyj dużej miski, aby mieć wystarczająco dużo miejsca do wyrabiania.
8

Wyrabiaj ciasto ręcznie lub za pomocą miksera z hakiem do ciasta. Początkowo będzie lepkie. Po około 5 minutach wyrabiania, kiedy składniki się połączą, zacznij stopniowo dodawać roztopione i przestudzone masło, cały czas wyrabiając. Kontynuuj wyrabianie przez kolejne 5-7 minut. Gotowe ciasto powinno być gładkie, elastyczne i odchodzić od ścianek miski oraz od rąk.

Składniki: Masło 82%
Nie dodawaj całego masła na raz, bo ciasto będzie trudne do wyrobienia. Dodawaj je partiami. Jeśli ciasto jest zbyt lepkie, możesz podsypać odrobiną mąki, ale nie za dużo, aby nie było twarde. Wyrabianie ręczne na blacie potrwa około 10-15 minut.
9

Uformuj z ciasta kulę, włóż ją z powrotem do miski, przykryj czystą ściereczką kuchenną lub folią spożywczą i odstaw w ciepłe, wolne od przeciągów miejsce na około 60-90 minut. Ciasto w tym czasie powinno podwoić swoją objętość.

Dobrym ciepłym miejscem jest okolica kaloryfera lub piekarnik z włączoną funkcją 'żarówka' (temperatura ok. 30°C). Możesz lekko posmarować miskę olejem, aby ciasto łatwiej odeszło po wyrośnięciu.

Formowanie i pieczenie kulebiaka

10

Wyrośnięte ciasto wyjmij na lekko oprószony mąką blat lub stolnicę. Krótko je zagnieć, aby pozbyć się pęcherzyków powietrza. Następnie rozwałkuj je wałkiem na duży prostokąt o wymiarach około 30x40 cm i grubości około 0,5 cm.

Składniki: Mąka pszenna typ 500 lub 550
Staraj się rozwałkować ciasto równomiernie, aby kulebiak miał jednolitą grubość ścianek. Nie używaj zbyt dużo mąki do podsypywania, aby ciasto nie stało się twarde.
11

Na rozwałkowanym cieście równomiernie rozłóż całkowicie wystudzony farsz z kapusty i grzybów. Zostaw około 2-3 cm wolnego marginesu z każdej strony prostokąta. To ważne, aby móc dobrze skleić brzegi.

Farsz musi być naprawdę zimny. Upewnij się, że warstwa farszu jest równa na całej powierzchni, co zapewni równomierne pieczenie i smak w każdym kawałku.
12

Zwiń ciasto z farszem w ciasny rulon, zaczynając od dłuższego boku. Staraj się zwijać je jak najściślej, aby w środku nie było pustych przestrzeni. Końce rulonu oraz brzeg wzdłuż łączenia bardzo dokładnie sklej, dociskając palcami, aby farsz nie wypłynął podczas pieczenia.

Możesz posmarować wolne marginesy ciasta odrobiną wody lub roztrzepanym białkiem, co pomoże w sklejeniu. To najważniejszy krok formowania – od niego zależy kształt kulebiaka.
13

Przełóż uformowany kulebiak na dużą blachę wyłożoną papierem do pieczenia, układając go łączeniem do dołu. Przykryj go ściereczką i odstaw w ciepłe miejsce na kolejne 20-30 minut do ponownego wyrośnięcia (tzw. garowania). W międzyczasie nagrzej piekarnik do 180°C (tryb góra-dół).

Aby łatwiej przenieść kulebiak, możesz zwinąć go bezpośrednio na papierze do pieczenia i potem razem z papierem przenieść na blachę. Drugie wyrastanie sprawi, że kulebiak będzie bardziej puszysty po upieczeniu.
14

W małej miseczce roztrzep widelcem pozostałe jajko. Wyrośnięty kulebiak posmaruj dokładnie z wierzchu i po bokach roztrzepanym jajkiem za pomocą pędzelka kuchennego. Dodatkowo, jeśli używasz, posyp wierzch makiem lub kminkiem. Zrób na wierzchu kilka nacięć ostrym nożem, aby para mogła uchodzić podczas pieczenia.

Składniki: Jajko, Mak niebieski, Kminek cały
Posmarowanie jajkiem zapewni piękną, błyszczącą i złotą skórkę. Nacięcia są ważne, zapobiegną pękaniu ciasta w niekontrolowany sposób.
15

Wstaw blachę z kulebiakiem do nagrzanego piekarnika. Piecz przez około 35-45 minut na środkowym poziomie, aż kulebiak będzie miał głęboki, złocisto-brązowy kolor. Aby sprawdzić, czy jest upieczony, możesz postukać w spód – powinien wydać głuchy odgłos.

Jeśli wierzch zbyt szybko się rumieni, przykryj go luźno folią aluminiową i kontynuuj pieczenie. Czas pieczenia zależy od piekarnika, więc obserwuj kulebiak po 30 minutach.
16

Wyjmij upieczony kulebiak z piekarnika i przełóż go ostrożnie na metalową kratkę do studzenia. Pozostaw go do lekkiego przestygnięcia na co najmniej 15-20 minut przed krojeniem. Krojenie gorącego kulebiaka może spowodować, że ciasto się zapadnie.

Studzenie na kratce jest ważne, ponieważ zapewnia cyrkulację powietrza i zapobiega zaparzeniu się spodu. Najlepiej smakuje podany na ciepło.

Ciekawostka

💡

Nazwa 'kulebiak' pochodzi od rosyjskiego słowa 'кулебяка'. Danie to zyskało międzynarodową sławę w XIX wieku dzięki francuskiemu mistrzowi kuchni, Auguste'owi Escoffierowi, który włączył je do kanonu kuchni haute cuisine, serwując w luksusowych paryskich restauracjach.

Najlepsze na

Wskazówki

🍽️ Serwowanie

Podawać na ciepło, pokrojony w grube plastry (o grubości ok. 2-3 cm). Tradycyjnie serwowany jest jako dodatek do czystego barszczu czerwonego, który nalewa się do filiżanek do popijania. Może również stanowić samodzielne danie z dodatkiem sosu grzybowego lub chrzanowego.

🥡 Przechowywanie

Po całkowitym wystudzeniu kulebiak można przechowywać w temperaturze pokojowej, owinięty w folię aluminiową lub lnianą ściereczkę, do 2 dni. Aby odzyskał chrupkość, można go podgrzać w piekarniku nagrzanym do 150°C przez 10-15 minut. Świetnie nadaje się do mrożenia, zarówno w całości, jak i w plastrach.

📸 Ugotowane przez społeczność

Zaloguj się, aby dodać zdjęcie
Dodaj zdjęcie gotowej potrawy

Po zatwierdzeniu przez moderatora otrzymasz 10 punktów doświadczenia.

🍲

Nikt jeszcze nie dodał zdjęcia. Bądź pierwszy!

Komentarze (0)

Bądź pierwszy który skomentuje ten przepis!

Dodaj komentarz

Może Cię też zainteresować

Kategorie tego przepisu

Kuchnia regionalna na Wigilię to lokalne tradycje z różnych zakątków Polski. Wigilijne pierogi ruskie z Podkarpacia - z ziemniakami, serem i cebulą. Karp po kaszubsku - w sosie chrzanowym z rodzynkami i migdałami. Żurek śląski na zakwasie - z grzybami zamiast kiełbasy. Wigilijna siemieniotka z Po...

Zobacz wszystkie przepisy z tej kategorii

Dania wigilijne to serce polskiej tradycji świątecznej - 12 potraw na stole bez mięsa. Karp smażony, pieczony, w galarecie i po żydowsku - główna gwiazda Wigilii. Pierogi z kapustą i grzybami - ręcznie lepione według babcinych przepisów. Uszka z grzybami do barszczu - małe kieszonki pełne leśnego...

Zobacz wszystkie przepisy z tej kategorii

Kuchnia wegetariańska to bogactwo smaków bez mięsa - zdrowa, kolorowa i sycąca. Białko roślinne: soczewica, ciecierzyca, fasola, groszek i soja w głównej roli. Sery i nabiał: feta, halloumi, ricotta i mascarpone w daniach głównych. Jajka w różnych wersjach: omlety, frittata, shakshuka i jajka po ...

Zobacz wszystkie przepisy z tej kategorii

Domowe ciasta i wypieki to serce polskiej tradycji kulinarnej - słodkie wspomnienia z dzieciństwa. W naszej kolekcji znajdziesz przepisy na klasyczne ciasta drożdżowe, kruche, biszkoptowe i sernikowe. Szarlotka, makowiec, piernik, babka wielkanocna, tort czekoladowy i sernik nowojorski - każdy pr...

Zobacz wszystkie przepisy z tej kategorii
Reklama