Kutia to tradycyjny wigilijny deser pochodzący z kuchni wschodniosłowiańskiej, znany i ceniony w Polsce, Ukrainie i na Litwie. To kleista, aromatyczna mieszanka ugotowanej pszenicy (czasem jęczmienia), mielonego maku, miodu, orzechów i suszonych owoców. Ma słodko-orzechowy smak z delikatną goryczką maku i głębią miodu; wygląda efektownie — połyskujące rodzynki i morele kontrastują z kremową konsystencją. Podawaj schłodzoną jako deser lub słodki dodatek do świątecznego stołu; świetnie komponuje się z kompotem z suszu. Kutia jest sycąca i odżywcza, dostarcza energii dzięki węglowodanom z ziaren i suszonych owoców oraz zdrowych tłuszczów z orzechów.
Przygotuj pszenicę: wsyp 300 g suchych ziaren do dużej miski i zalej zimną wodą tak, aby woda przykrywała ziarna na około 3-4 cm. Odstaw na noc do namoczenia (minimum 8 godzin, maksymalnie 12 godzin). Namaczanie skróci czas gotowania i sprawi, że ziarna będą miękkie i kleiste.
Składniki:
Pszenica (ziarna)
Użyj dużej, nieprzezroczystej miski (min. 2 l), bo ziarna pęcznieją. Wymiana wody po 4-6 godzinach poprawi świeżość. Typowy błąd to zbyt krótkie namaczanie — wtedy pszenica będzie twarda.
2
Odlej wodę z namoczonej pszenicy i przepłucz ziarna pod bieżącą wodą w sitku. Przełóż do dużego garnka, zalej świeżą zimną wodą tak, aby było około 2 cm nad ziarnami. Doprowadź do wrzenia na dużym ogniu, zmniejsz ogień do małego i gotuj pod lekko uchyloną pokrywką 45-60 minut, aż ziarna będą miękkie, ale nie rozpadające się. W trakcie gotowania sprawdzaj co 15 minut i dolewaj trochę wody, jeśli zbyt szybko odparowuje.
Składniki:
Pszenica (ziarna)
Użyj szerokiego garnka o pojemności min. 3 l. Gotuj na małym ogniu (simmer) — gwałtowne wrzenie rozmiękczy ziarna nierównomiernie. Pszenica jest gotowa, gdy po naciśnięciu ziarno jest miękkie w środku, delikatnie klejące i część ziaren zaczyna pękać.
Przygotowanie maku
3
Jeżeli masz mak cały, zmiel go drobno w młynku do kawy lub blenderze (partiami) — w sumie około 2-3 minuty mielenia, aż będzie bardzo drobny i oleisty. Przełóż 150 g maku do małego garnka i zalej 200 ml mleka. Podgrzewaj na małym ogniu przez 10-15 minut, często mieszając, aby mleko nie wykipiało i mak puścił tłuszcz. Po 15 minutach zdejmij z ognia i pozostaw do wystudzenia. Jeśli chcesz mocniejszego aromatu, zblenduj rozdrobniony mak krótko z mlekiem przed gotowaniem.
Składniki:
Mak mielony, Mleko
Użyj młynka do kawy lub małego blendera do mielenia maku. Mieszaj co minutę — mak ma tendencję do przywierania. Prawidłowy efekt: mak jest wilgotny, aromatyczny i nie ma ziarenek, które szczypią w zęby.
Przygotowanie bakalii
4
Namocz 100 g rodzynek w 50 ml ciepłej wody lub (opcjonalnie) w soku z pomarańczy przez 10–15 minut, aby napęczniały. Posiekaj 100 g suszonych moreli na mniejsze kawałki (ok. 5-10 mm). Upraż delikatnie 150 g orzechów włoskich na suchej patelni przez 3-4 minuty, ciągle potrząsając patelnią, aż zacznie się uwalniać zapach i orzechy staną się lekko złote; ostudź i posiekaj na grube kawałki.
Składniki:
Rodzynki, Morele suszone (posiekane), Orzech włoski (posiekany), Sok z pomarańczy
Użyj płaskiej patelni bez tłuszczu do prażenia orzechów i drewnianej łyżki do mieszania. Uważaj — orzechy szybko się przypalają. Namaczanie rodzynek sprawi, że nie będą twarde w gotowym deserze.
Przygotowanie masy makowej
5
Gdy mak ostygnie (ma być ciepły, nie gorący), przecedź go przez drobne sitko lub zmiksuj jeszcze raz krótko, aby uzyskać gładką, kremową konsystencję. Dodaj 180 g miodu i 1 szczyptę soli do maku, wymieszaj drewnianą łyżką do jednolitej masy. Spróbuj — masa powinna być słodka, ale z delikatną nutą maku; dopraw ewentualnie dodatkowym miodem według smaku.
Składniki:
Mak mielony, Miód, Sól, Mleko
Użyj dużej miski oraz drewnianej łyżki. Jeśli masa jest zbyt gęsta, dodaj łyżkę-dwie ciepłego mleka lub soku z pomarańczy. Prawidłowy efekt: masa makowa jest wilgotna, kremowa i łatwa do łączenia z innymi składnikami.
Mieszanie i doprawianie
6
Do dużej miski przełóż ugotowaną i odcedzoną pszenicę (możesz ją lekko przestudzić do ciepłej temperatury). Dodaj przygotowaną masę makową z miodem, posiekane orzechy, odsączone rodzynki i posiekane morele. Dodaj 50 g miękkiego masła pokrojonego na kawałki. Jeśli używasz, dodaj 50 ml soku z pomarańczy i 10 g startej skórki pomarańczowej. Delikatnie wymieszaj drewnianą łyżką lub silikonową szpatułką przez 2–3 minuty, aż składniki dokładnie się połączą. Masa powinna być kleista, ale nie zalana płynem — jeśli jest zbyt sucha, dodaj 1–2 łyżki (15–30 ml) mleka lub soku.
Składniki:
Pszenica (ziarna), Mak mielony, Orzech włoski (posiekany), Rodzynki, Morele suszone (posiekane), Masło, Sok z pomarańczy, Skórka z pomarańczy (starta)
Użyj dużej miski (min. 3 l) i mieszaj delikatnie, by nie rozgnieść ziaren. Typowy błąd: dodanie zbyt dużej ilości płynu — kutia powinna być wilgotna, ale nie płynna.
Chłodzenie i przechowywanie
7
Przełóż kutię do szklanej salaterki lub kilku mniejszych naczyń. Przykryj folią spożywczą i wstaw do lodówki na minimum 4 godziny, a najlepiej na całą noc — smaki się przegryzą i masa zgęstnieje. Podawaj schłodzoną. Przed podaniem można udekorować kilka orzechów i odrobiną świeżej skórki pomarańczowej.
Składniki:
Pszenica (ziarna), Mak mielony, Miód, Orzech włoski (posiekany)
Użyj szczelnego pojemnika lub salaterki przykrytej folią. Kutia smakuje lepiej na drugi dzień. Unikaj przechowywania w otwartej misce — łatwo chłonie zapachy z lodówki.
Serwowanie
8
Wyjmij kutię z lodówki na około 10-15 minut przed podaniem, aby nabrała lekko temperatury pokojowej — wtedy aromaty są najpełniejsze. Nakładaj porcje 120–150 g na talerzyki deserowe. Opcjonalnie dodaj kilka prażonych orzechów na wierzch oraz pasek świeżej skórki pomarańczowej jako ozdobę.
Składniki:
Pszenica (ziarna), Orzech włoski (posiekany)
Użyj łyżki do lodów lub dużej łyżki serwującej. Porcja deserowa to około 120–150 g na osobę. Staraj się nie podawać bezpośrednio prosto z bardzo zimnej lodówki — smaki są wtedy ostre.
Ciekawostka
💡
Kutia była tradycyjnie podawana jako pierwsze danie wigilijne u Słowian wschodnich — symbolizowała dostatek i jedność rodziny. W wielu regionach jej konsystencja i skład różnią się lokalnie, ale mak i ziarno zawsze mają znaczenie symboliczne.
Podawaj schłodzoną jako deser lub słodkie pierwsze danie wigilii. Możesz podać obok kompotu z suszu lub herbaty ziołowej. Dla eleganckiej prezentacji wkładaj kutię do małych szklanych pucharków i udekoruj każdą porcję kawałkiem orzecha i paseczkiem skórki pomarańczy.
🥡Przechowywanie
Przechowuj w szczelnym pojemniku w lodówce do 4 dni. Nie zamrażaj — struktura ziaren i maku ulegnie zmianie. Jeśli masa stwardnieje w lodówce, dodaj 1–2 łyżki mleka lub soku i delikatnie wymieszaj przed podaniem.
Wigilia to najważniejszy wieczór w roku - czas tradycji, rodziny i wyjątkowych potraw. Nasza kolekcja przepisów wigilijnych obejmuje wszystkie 12 tradycyjnych dań: od barszczu czerwonego z uszkami po makowiec i kutię. Przepisy na karpia w różnych wersjach: smażonego, pieczonego, w galarecie i po ...
Desery to słodkie zakończenie posiłku, które sprawia radość zarówno dzieciom, jak i dorosłym. W tej kategorii prezentujemy przepisy na różnorodne słodkości - od prostych kremów i musów, przez eleganckie panna cotty, po wykwintne tarty owocowe. Nasze desery obejmują zarówno klasyki polskiej kuchni...
Komentarze (0)
Bądź pierwszy który skomentuje ten przepis!
Dodaj komentarz