Umyj świeże pomidory. Przekrój je na pół (jeśli duże, na ćwiartki). Cebulę obierz i pokrój w drobną kostkę (ok. 5 mm). Marchew obierz i zetrzyj na tarce o grubych oczkach lub pokrój w drobną kostkę. Seler naciowy pokrój w cienkie plasterki. Czosnek obierz i rozgnieć grzbietem noża, a następnie drobno posiekaj.
Opis
Aromatyczny, gęsty i kremowy sos pomidorowy w wersji wegańskiej, łączący upieczone pomidory, duszone warzywa i aksamitną kremowość nerkowców. Inspiracją była koncepcja „postępowego” sosu — warstwowanie smaków (pieczone skarby, umami z miso, dym z papryki wędzonej) i troska o strukturę (krem z nerkowców zamiast śmietany). Sos ma głęboki, lekko dymny aromat, przyjemną kwasowość i gładką strukturę; świetnie pasuje do makaronów, polenty, zapiekanych warzyw oraz jako baza do wegańskich „meatballi”. Podany wygląda efektownie — intensywna czerwień pomidorów, zielone listki bazylii i jasne nuty kremu z nerkowców tworzą kontrast wizualny i smakowy.
Składniki (21)
- Pomidory świeże (do pieczenia) 800 g
- Passata pomidorowa / przecier 400 g
- Koncentrat pomidorowy 60 g
- Cebula 1 szt.
- Marchew 1.3 szt.
- Seler naciowy 100 g
- Czosnek 3 ząbki
- Oliwa z oliwek 30 ml
- Wino czerwone wytrawne 100 ml
- Miso białe 30 g
- Nerkowce (niesolone, do kremu) 120 g
- Ocet balsamiczny 15 ml
- Cukier trzcinowy 10 g
- Świeża bazylia 1 pęczek
- Makaron (np. spaghetti lub tagliatelle) 400 g
- 🌿 Przyprawy
- Papryka wędzona (słodka) 2 łyżeczki
- Sól 0.1 szczypt
- Pieprz czarny mielony 2 szczypty
- Liść laurowy 13.3 szt.
- ✨ Opcjonalne
- Płatki drożdżowe (opcjonalne, 'wegański parmezan') 20 g
- Piniowe orzechy prażone (opcjonalne) 40 g
💡 Kliknij na składnik aby oznaczyć jako użyty
Kroki przygotowania
Przygotowanie warzyw
Pieczenie
Nagrzej piekarnik do 220°C (góra-dół). Na blachę wyłóż papier do pieczenia. Pomidory ułóż skórką do dołu, skrop 15 g oliwy i posyp połową soli (ok. 2 g) oraz połową papryki wędzonej (2 g). Piecz 25–30 minut aż skórka popęka, brzegi się skarmelizują, a miąższ wyraźnie zmięknie i skurczy — to oznaka prawidłowego upieczenia.
Podsmażanie warzyw
W dużym, szerokim garnku lub głębokiej patelni (średnica 26–28 cm) rozgrzej pozostałe 15 g oliwy. Dodaj pokrojoną cebulę, marchew i seler. Smaż na średnim ogniu 8–10 minut, mieszając co 1–2 minuty, aż warzywa zmiękną i cebula stanie się półprzezroczysta — nie dopuszczaj do mocnego brązowienia, celem jest zeszklenie i uwolnienie słodyczy.
Dodaj posiekany czosnek i smaż jeszcze 60 sekund, aż czosnek zacznie uwalniać aromat (uważaj, by go nie przypalić — stanie się gorzki). Następnie wlej wino czerwone (100 ml), energicznie zeskrobując drewnianą łyżką wszelkie przyrumienione kawałki z dna garnka. Gotuj 2–3 minuty, aż wino zmniejszy objętość o połowę.
Sos - łączenie składników
Do garnka dodaj passata (400 g), koncentrat pomidorowy (60 g) i upieczone pomidory z blachy (wszystkie soki). Dodaj liście laurowe (2 szt.), pozostałą paprykę wędzoną i cukier. Doprowadź do delikatnego wrzenia, następnie zmniejsz ogień do małego i gotuj bez przykrycia 18–20 minut, od czasu do czasu mieszając — sos powinien zgęstnieć i nabrać głębszego smaku.
Przygotowanie kremu z nerkowców
Wrzuć nerkowce do miski i zalej je wrzącą wodą — zostaw na 10 minut, aby zmiękły. Po 10 minutach odcedź (zachowaj odrobinę wody do rozrzedzenia). W blenderze kielichowym zmiksuj nerkowce z 60–80 ml czystej wody do uzyskania gładkiej, jedwabistej pasty (powinna mieć konsystencję gęstego jogurtu).
Sos - emulgowanie i doprawianie
Wyjmij liście laurowe z sosu. Dodaj do garnka 30 g miso rozpuszczone w 2 łyżkach ciepłej wody (najpierw wymieszaj miso w małej misce), następnie wlej krem z nerkowców i ocet balsamiczny (15 g). Mieszaj na małym ogniu 3–5 minut aż krem dokładnie połączy się z sosem. Spróbuj i dopraw solą (jeśli potrzeba) oraz pieprzem.
Konsystencja i blendowanie
Zdecyduj o teksturze sosu: jeśli chcesz gładką konsystencję, użyj blendera ręcznego bezpośrednio w garnku i miksuj kilka impulsów do pożądanej gładkości; jeśli wolisz rustykalny sos, delikatnie rozgnieć kawałki pomidorów tłuczkiem do ziemniaków. Po blendowaniu sprawdź konsystencję i, jeśli jest zbyt gęsty, dodaj 2–4 łyżki wody z gotowania makaronu (później zachowasz).
Gotowanie makaronu
W dużym garnku zagotuj ok. 4 litrów wody. Gdy woda wrze, dodaj makaron (400 g) i gotuj zgodnie z instrukcją producenta do stanu al dente (zwykle 8–10 minut). Na 2 minuty przed końcem gotowania odlej i zachowaj 150 ml wody z gotowania makaronu (przyda się do rozrzedzenia sosu).
Montaż i podanie
Do sosu dodaj kilka łyżek zachowanej wody z makaronu (ok. 50–100 ml), wrzuć odcedzony makaron i wymieszaj energicznie na średnim ogniu przez 1–2 minuty, aż sos oblepi makaron. Dodaj posiekaną świeżą bazylię (30 g) i wymieszaj. Sprawdź smak — jeśli sos wymaga więcej kwasku, dodaj odrobinę octu balsamicznego; jeśli zbyt kwaśny, niewielką szczyptę cukru.
Dekoracja
Na talerzu ułóż makaron z sosem. Na środku zrób delikatny wir z łyżki i nałóż łyżkę kremu z nerkowców jako jasny akcent. Posyp opcjonalnie płatkami drożdżowymi i prażonymi piniowymi orzechami. Udekoruj świeżymi listkami bazylii i świeżo zmielonym pieprzem.
Przechowywanie
Niewykorzystany sos przechowuj w szczelnym pojemniku w lodówce do 3–4 dni. Aby zamrozić, przełóż do szczelnego pojemnika do 3 miesięcy. Po rozmrożeniu podgrzej powoli na małym ogniu, mieszając i ewentualnie rozrzedzając wodą lub bulionem warzywnym.
Ciekawostka
Pomidory, pochodzące z Ameryki Południowej, stały się podstawą kuchni śródziemnomorskiej dopiero kilka wieków po sprowadzeniu ich do Europy. Wegańskie sosy oparte na kremie z orzechów (nerkowców, migdałów) są współczesnym wynalazkiem zastępującym śmietanę i ser, stosowanym przez kuchnię roślinną do uzyskania jedwabistej konsystencji.
Najlepsze na
Wskazówki
Podawaj natychmiast z gorącym makaronem, udekorowany świeżą bazylią i kremem z nerkowców. Dla kontrastu tekstur dodaj prażone orzechy piniowe. Do sosu pasuje również grzanka z chleba wiejskiego, polana oliwą. Jeśli chcesz wersji „na bogato”, dodaj podsmażone plastry bakłażana lub pieczone pieczarki.
Przechowuj w lodówce do 3–4 dni; do zamrażania podziel na porcje i trzymaj do 3 miesięcy. Do odgrzewania użyj małego ognia i dolewaj trochę wody z gotowania makaronu lub bulionu, aby odzyskać kremowość; nie dopuszczaj do gwałtownego wrzenia, by krem z nerkowców się nie rozwarstwił.
📸 Ugotowane przez społeczność
Zaloguj się, aby dodać zdjęcieDodaj zdjęcie gotowej potrawy
Po zatwierdzeniu przez moderatora otrzymasz 10 punktów doświadczenia.
Nikt jeszcze nie dodał zdjęcia. Bądź pierwszy!
Komentarze (0)
Bądź pierwszy który skomentuje ten przepis!
Dodaj komentarz